در بیماری پوکی استخوان توده استخوانی کاهش می‌یابد. به این ترتیب مقاومت استخوان نسبت به فشار و ضربه کم شده و در موارد پیشرفته بیماری حتی در مقابل ضربات کم هم نخواهد توانست مقاومت کند و می‌شکند.
پوکی استخوان شایعترین بیماری استخوانی در بالغین به ویژه در سالخوردگان است .
پوکی استخوان چه عوارضی دارد؟
عوارض این بیماری مربوط به شکنندگی استخوان در سراسر بدن می‌باشد. اما مهمترین آنها عبارتند از:
1- شکستگی سر استخوان ران که نیاز به بیحرکتی و عمل جراحی دارد.
2- شکستگی ستون فقرات که علاوه بر درد شدید ممکن است به اعصاب نخاع نیز فشار آورده و علائم عصبی را نیز به آن اضافه کند.
3- شکستگی استخوانهای مچ دست که منجر به محدودیت حرکتی مچ دست شده و مانع از انجام کارهای ظریف شود.
پوکی استخوان در چه کسانی اتفاق می افتد ؟
پوکی استخوان هم در مردان و هم در زنان دیده می شود اما در زنان از سن پائین تر و معمولا بعد از یائسگی دیده میشود. بیشترین بیماران مبتلا به پوکی استخوان مربوط هستند به خانمهای یائسه، افراد مسن و کسانی که به مدت طولانی از داروهای کورتونی استفاده کرده‌اند.
در افراد بدون تحرک، کسانی که ورزش نمی‌کنند و افراد دارای سابقه خانوادگی پوکی استخوان احتمال بروز این بیماری بیشتر میشود.
عوامل موثر بر پوکی استخوان
1. مصرف ناکافی کلسیم و ویتامین D در رژیم غذایی .
2. مصرف سیگار و قهوه به میزان زیاد.
3. مصرف الکل .
4. زندگی بدون تحرک
5. ابتلا به پرکاری پاراتیروئید
6. مصرف طولانی داروهای کورتون دار
راههای پیشگیری از پوکی استخوان
1- مصرف کافی مواد غذایی حاوی کلسیم در رژیم غذایی. این میزان بطور روزانه معادل 3 لیوان شیر یا ماست کم چرب می‌باشد.
2- استفاده روزانه از سبزیجات و میوه‌های حاوی کلسیوم مانند شلغم، کلم، هویج حبوبات وپرتقال. غذاهای دریایی مانند ماهی و میگو نیز سرشار از ویتامین دی هستند.
3- قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید. با این کار ویتامین دی لازم برای بدن ساخته میشود.
4- انجام ورزشهایی مانندپیاده روی و شنا.
5- خودداری از مصرف سیگار،قهوه والکل .
6- در بعضی از خانمهای یائسه انجام هورمون درمانی در پیشگیری از پوکی استخوان توصیه میشود که با صلاحدید وتحت مراقبت پزشک تجویز می‌گردد.
چگونگی از شکستگی ناشی از پوکی استخوان جلوگیری کنیم ؟
در بیماران مبتلا به پوکی استخوان بر اساس میزان شدت بیماری باید درمان در جهت افزایش تراکم استخوان شروع شود. در موارد شدید بیماری تا زمانیکه تراکم به حد مناسب نرسیده است بیمار باید تحت نظر باشد تا دچار شکستگی نشود.
در موارد خفیف و متوسط باید اقداماتی را در جهت پیشگیری از شکستگی انجام داد که عبارتند از:
1- افزایش تحرک بدن: در این زمینه پیاده روی بسیار توصیه میشود.
2- استفاده از کفشهای مناسب، نرم و مسطح: با این کفشها احتمال زمین خوردن کمتر میشود.
3- پرهیز از راه رفتن در مسیرهای ناهموار مانند کوه پیمایی
4- نصب روشنایی کافی در منزل به ویژه در راهروها و پله
5- جمع آوری قالیچه‌هایی که بر روی سطح زمین لیز می‌خورند
6- نصب نرده‌های مطمئن در پلکان منزل
7- پرهیز از دم پایی گشاد و لباس بلند و دست و پا گیر
8- استفاده از کف پوش و پادری مناسب در حمام
9- خارج نشدن از خانه در روزهای یخبندان و برفی که خیابانها لغزنده هستند و احتمال لیز خوردن و افتادن زیاد است.
nmokhtarbaf@ yahoo.com متخصص تغذیه: خانم مختارباف
