دریاچه ارومیه که بزرگترین دریاچه داخلی ایران است با وسعت حدود 5000 کیلومتر مربع در غرب این استان واقع شده است و به دلیل شوری بسیار آب آن زندگی گیاهی و جانوری بسیار محدودی دارد .تنها نوع جانوری این دریاچه خرچنگ آرتمیا سالینا (artemiasalina ) است که هر ساله باعث جذب انواع پرندگان مانند فلامینگو و مرغابی وحشی به این منطقه می شود . آب این دریاچه دارای مواد معدنی بسیاری مانند کلرسدیم ، سولفات منیزیم ، کلر منیزیم ،کلر پتاسیم و کلر کلسیم دارد و از گل های طبیعی اطراف دریاچه استفاده های بسیاری می شود . جزیره کبودان از جزایر بزرگ این دریاچه است که حیات جانوری قابل توجه ای دارد .
رود ارس در شمال ، مرزی طبیعی بین این استان و جمهوری خود مختار نخجوان را تشکیل می دهد . زرینه رود با 302 کیلومتر و سمیه رود با 173 کیلومتر طول از رودها ی مهم استان هستند که هردو به دریاچه ارومیه می ریزند و محل زیست انواع ماهیان رود خانه ای می باشند .
تعداد زیادی چشمه آب معدنی در این استان وجود داردکه مورد استفاده مردم و جهانگردان قرار می گیرد . مهمترین آنها عبارتند از : زندان سلیمان در میاندوآب ، چشمه زنبیل در شمال شرقی ارومیه ، چشمه بوکان ، چشمه هفت آبه در50 کیلومتری جنوب غربی ارومیه .
استان آذربایجان غربی به دلیل تنوع طبیعی خود از حیات جانوری و گیاهی بسیار متنوعی برخوردار است . وجود جنگل ها و دژها ، پارک های حفاظت شده ، شکارگاهها ، غارها و دشت ها جذابیت ویژه ای به این استان بخشیده است . مرتفع ترین قله های استان ، شیدان با 3555 متر ، بورسینا با 3480 متر ، دالاپر با 3380 متر و خلیل با 3100 متر ارتفاع از سطح دریا می باشند .
