استفاده از رایانه در زمان ما به یکی از رایج‌ترین کارها تبدیل شده است. امروزه رایانه نه تنها در خانه‌ها بلکه در محیط‌های کاری نیز گسترش بی‌رویه‌ای پیدا کرده‌اند و کمتر اداره و سازمانی را مشاهده می‌کنیم که از رایانه در آن خبری نباشد. این پدیده جدید اگرچه فواید بی‌شماری به ما انسان‌ها هدیه کرده است اما مشکلاتی برای کاربران به همراه می‌آورد.
کارشناسان بهداشت حرفه‌ای و ارگونومی معتقدند کار با رایانه عوارضی به همراه دارد. از جمله مهم‌ترین آنها، به مشکلات بینایی برای کاربر، عوارض مفصلی و عضلانی، مشکلات زایمانی در دوران بارداری، عوارض پوستی، استرس و تنفس گازهای مضر متصاعد شده از رایانه اشاره می‌کنیم.
مشکلات بینایی
مشکلات بینایی، از شایع‌ترین مشکلاتی است که در اثر کار زیاد با رایانه بروز می‌کند. درد، سرخی و سوزش چشم و آب‌ریزش آن، دوبینی، احساس تاری دید که به کاهش قدرت بینایی، خستگی و درد چشم و سردرد منجر میشود، از جمله این عوارض است. چشم‌های انسان عادت دارند تا بسیار راحت روی اشیای دور و نزدیک متمرکز شوند، به همین دلیل احتمال خستگی ماهیچه چشمی که روی کاغذ و صفحه مانیتور متمرکز شده وجود دارد. همچنین ماهیچه‌های دیگر چشم، از تغییرات نور یا درخشندگی یا از تغییر مسیر دید بین صفحه نمایشگر و نوشته‌های در حال تایپ خسته می‌شوند و به دلیل جابه‌جایی زیاد کلمات، چشم قدرت تطابق خود را به مرور از دست می‌دهد. افرادی که دارای اختلالات انکساری اصلاح نشده هستند، بیشتر در معرض خطرند.
عوارض مفصلی و عضلانی
یکی دیگر از شایع‌ترین عوارض کار با رایانه، دردهای عضلانی و درد مچ دست و بازوها است. درد گردن و کمر در طولانی مدت، خمیدگی پشت از عوارض دیگر کار زیاد و طولانی با رایانه است. به طور معمول، کاربران رایانه، ساعدها، دست‌ها، بازوان، پشت و گردن خود را در یک حالت ثابت قرار می‌دهند و این عمل سبب وارد شدن فشار زیاد، در زمان طولانی، روی ماهیچه‌ها و تاندون‌های فرد میشود و در نهایت می‌تواند به مشکلات عضلانی و مفصلی نیز منجر شود. در این رابطه، عوامل ارگونومیکی مانند بار کاری، حرکات تکراری، طرز نشستن، زاویه دید، وضعیت میز و صندلی، ارتفاع صفحه کلید و مانیتور، وضعیت نوری، سرعت تایپ و نداشتن آرامش روانی می‌تواند از مشکلات جدی به شمار رود.
مشکلات دوران بارداری و زایمان
برخی پژوهشگران بر این باورند که زایمان‌ها و بارداری‌های غیرعادی و تولد نارس و ناقص به استفاده از صفحه نمایش رایانه و وجود تشعشات آن مربوط است. برخی تحقیقات نشان دهنده این مطلب است که سقط جنین در زمانی که در معرض میدان‌های مغناطیسی حاصل از رایانه با قدرت بیش از 9/0 میکروتسلا قرار دارند، شایع‌تر است. بنابراین هنگام خرید یا استفاده از رایانه باید دقت کنید که رایانه شدت میدان مغناطیسی زیادی نداشته باشد.
مشکلات پوستی
ولتاژ زیاد لامپ تصویر در انواع نمایشگرهای قدیمی موجب تولید میدان الکترواستاتیک و بارهای الکتریکی مثبت در سطح خارجی صفحه نمایش میشود. در میدان بین بارهای مثبت و صورت کاربر، گرد و خاک و ذرات در تمامی جهات حرکت می‌کنند. اگرچه میزان گرد و خاک و ذرات بسته به نوع تهویه اتاق، کف‌پوش و عوامل دیگر تغییر می‌کند، همیشه وجود دارند. جریان بارهای مثبت حاصل در این میدان ممکن است در افرادی که حساسیت پوستی دارند، موجب خشک شدن پوست دست و صورت و ترک خوردن آن شود. همچنین بررسی‌ها نشان داده‌اند افرادی که از حساسیت‌های پوستی شکایت دارند و هنگام کار بیشتر تحت فشارهای فکری و عصبی قرار می‌گیرند، فشارها و استرس‌ها موجب تغییرات هورمونی مانند تیروکسین و پرولاکتین و همچنین ضایعات پوستی در آنها میشود. در یک مطالعه دیگر نیز ارتباط میان ضایعات پوست صورت و کار با رایانه را به عوامل روانی اجتماعی و مسایل محیط کار نسبت داده‌اند. البته عوامل شخصی هم در بروز این ضایعات دخالت دارند.
منبع : سایت ستاره ها
استرس و مشکلات عصبی، روانی
حجم کار زیاد و دوری از همکاران در محیط کار می‌تواند به بروز مشکلات روانی منجر شود. البته کار با رایانه افسردگی‌زا به شمار نمی‌رود بلکه حجم زیاد کار است که در ایجاد استرس روانی نقش دارد.
تنفس گازهای رایانه
بدنه رایانه‌ها و نمایشگرها بر اثر گرم شدن، بوی مخصوصی از خود متصاعد می‌کنند. از جمله این بوها، گاز دیوکسین است که به وسیله بدنه رایانه و صفحه نمایشگر تولید میشود. این مواد به‌عنوان مواد ضدحریق در بدنه نمایشگر و بردهای رایانه به کار می‌روند. همچنین گاز اوزن به هنگام کار چاپگر لیزری تولید میشود که به بافت مخاطی بینی، چشم و گلو آسیب می‌رساند. بنابراین رعایت استانداردهای مربوط در این خصوص از سوی واردکنندگان یا تولیدکنندگان رایانه ضروری است.
